Roodborstje voert jong
Dierenleven: Fred’s dieren
Een jong vogeltje dat uit het nest is gevallen, ziet er misschien hulpeloos uit. Maar volgens medetuinder en oud-stadsecoloog Fred Haaijen valt dat reuze mee. Lees zijn tips over hoe je jonge vogels het beste kunt helpen – vooral door níét in te grijpen.
Het voorjaar klopt aan de deur. Vroeg in de ochtend word je vrolijk wakker van het enthousiaste vogelgezang: ‘Kom uit je bed!’ Vogels bakenen hun territorium af met gezang, vechten om de beste plekken, en bouwen vervolgens hard aan hun nageslacht: broeden, voedsel zoeken, voeren.
Veel nesten zijn overvol, en jonge vogels verlaten soms al het nest voordat ze goed en wel kunnen vliegen. Ze passen er simpelweg niet meer in. Een paar dagen leven ze dan in een boom of op de grond, terwijl hun ouders hen blijven voeren en beschermen. In deze belangrijke leerperiode groeien ze uit tot zelfstandige vogels.
Wat te doen als je een jong vogeltje in je tuin vindt?
Van mei tot juli krijg ik vaak de vraag: ‘Fred, ik heb een jong vogeltje gevonden in mijn tuin, wat moet ik doen?’ Mijn antwoord is bijna altijd: laat het vogeltje zitten en geef het rust en ruimte.
Ook als je de oudervogels niet ziet, zijn ze meestal dichtbij, druk bezig met voedsel zoeken, of ze verstoppen zich voor mensen. Goedbedoelde hulp, zoals oppakken of verplaatsen van een jonkie, kan juist stress veroorzaken en de overlevingskans van het jong verkleinen.
Gevaren voor jonge vogels
Maar jonge vogels leven natuurlijk wel in een risicovolle wereld. Rovers zoals eksters, kraaien, sperwers, hermelijnen en vossen liggen op de loer. Het grootste gevaar? De huiskat. Katten in tuinen zijn fanatieke jagers, zeker in het voorjaar. Dat laatste leidt vaak tot levendige discussies: horen katten binnen te blijven, of mogen ze lekker buiten rondlopen? Een mooi gespreksonderwerp voor aan de bar! En, bedenk ook: als álle jonge vogels zouden overleven, zouden we al snel een enorm tekort hebben aan ruimte en voedsel. De natuur reguleert zichzelf.
Mag je jonge of gewonde vogels thuis verzorgen?
Hoe verleidelijk het soms ook is – bijvoorbeeld bij een jong eendje of kraaitje – neem nooit een jonge vogel mee naar huis, want:
– Ze hebben hun ouders nodig om te leren overleven.
– Zieke of gewonde vogels hebben specialistische zorg nodig die je zelf niet kunt geven.
– Tam gemaakte wilde vogels lopen later grote risico’s. Bijvoorbeeld omdat ze om voedsel gaan bedelen, of zomaar op schouders van mensen neerstrijken die daar niet van gediend zijn.
– En: het is wettelijk verboden wilde vogels mee naar huis te nemen.
Geniet dus in je tuin van het wonder van de natuur, en laat de vogels hun eigen weg vinden.
En als je toch iets extra’s voor jonge vogels wilt doen?
Maak je tuin dan vogelvriendelijk. Creëer dan mooie takkenhopen, plaats een compostbak of leg een vijvertje aan. Plant inheemse struiken als meidoorn, krentenboom of knotwilg. Daarmee help je de vogels écht — en daar zullen zij je in grote dankbaarheid voor toezingen!
Jong kauwtje