Bergamot
Plantenleven: Anke’s planten
Een tikje slordig, heerlijk geurend en onweerstaanbaar voor bijen en vlinders — dat is de Monarda. Maar let op: niet elke soort voelt zich zomaar thuis in je tuin. Medetuinder Anke vertelt over haar ervaringen met deze eigenzinnige prairieplant, én wat je beter niet kunt vergeten bij de aanschaf.
Augustus 2025 – Tekst en illustraties door Anke Kamerman, tuin 36
De Monarda (ook wel bergamotplant genoemd) is een vaste plant die heel aantrekkelijk is voor bijen en vlinders. Hij heeft wat slordigs, met dat bloemenhoofdje bestaande uit naar alle kanten wild uitstekende lipbloemen. Hij wordt ongeveer een meter hoog. Hij bloeit in juli en augustus. Als je de verdorde bloemen regelmatig afknipt, heb je er lang plezier van. De bloemen en bladeren zijn eetbaar. Ik heb altijd gedacht dat het kruidige element van earl grey thee afkomstig was van de bladeren van Monarda. Maar dat is niet zo. Het ingrediënt van earl grey komt uit een andere plant: de citrus bergamot. Monarda en citrus bergamot hebben een vergelijkbare geur. Monarda is net als de dovenetel lid van de lipbloemigen plantenfamilie. Een tijd geleden had ik een paar Monarda’s gekocht, maar was ik zo dom niet na te gaan welke eisen die specifieke Monarda’s stelden. In het wild is de Monarda, net als Echinacea en Rudbeckia, een bewoner van de Noord-Amerikaanse prairies. Hij bloeit daar in een prachtige kleur lila en kan goed tegen droogte. Maar dat is wel even anders bij de gekweekte soorten die hier te koop zijn. De gekweekte Monardasoorten zijn er in de kleuren rood, roze en paars, en sommige vereisen een vochtige, voedzame grond. Het is dus van belang dat je bij de aanschaf goed kijkt om welke soort het precies gaat. Toen ik de plant kocht, heb ik daar geen rekening mee gehouden, en dan is het resultaat teleurstellend. Hopelijk heb ik er de volgende keer meer succes mee!