jonge ringslangen op de Volgermeerpolder
Dierenleven: Fred’s dieren
Wie op zoek wil naar ringslangen, is rondom ons volkstuincomplex op de goede plek. Medetuinder en oud-stadsecoloog Fred Haaijen vertelt je meer over dit bijzondere én belangrijke dier.
Oktober 2025 – Tekst en foto door Fred Haaijen, tuin 94
De natuur in de cirkel van volkstuinen rondom de stad is prima in orde. Dat komt zowel door de ligging tussen stad en veenweidegebied als door het beheer en onderhoud. Op ons volkstuincomplex leven ringslangen die zich geruisloos langs oevers, of zwemmend in onze sloten verplaatsen.
Waarom zijn ringslangen belangrijk en zo bijzonder? De aanwezigheid van ringslangen wijst op een gebied met een hoge natuurwaarde en biodiversiteit. Dit komt omdat de ringslang hoge eisen stelt aan zijn leefomgeving.
Ringslangen hebben namelijk een gevarieerd leefgebied nodig, met schuilplaatsen, voedsel, winterrustplekken en broeihopen om zich voort te planten. Heel vroeger, toen de eerste mensen zich in ons land vestigden, kwam de ringslang achter ons aan. De eerste boeren maakten hopen van stalmest, en daar legden de slangen hun eieren in. De warmte in de mesthoop doet de eieren uitkomen.
Nu er geen hopen mest meer vrij in het land mogen liggen, maken vrijwilligers samen met de gemeente Amsterdam tientallen broeihopen in en rond Amsterdam. Ook op ons volkstuincomplex ligt een officiële broeihoop, terwijl tevens composthopen door ringslangen kunnen worden gebruikt om eieren in af te zetten, of vorstvrij in te overwinteren.
‘Is de ringslang gevaarlijk?’ wordt mij dikwijls gevraagd. Mijn standaardantwoord daarop is: jazeker. De ringslang is namelijk levensgevaarlijk voor kikkers en padden. Maar gelukkig is deze slang volstrekt ongevaarlijk voor mens en huisdier. Toch vinden veel mensen een slang reuze eng, en dat snap ik, want de angst voor slangen zit in ons DNA, en zeker bij mensen die hun wortels hebben in warmere streken.
Dichtbij, in de Volgermeerpolder, ontwikkelt zich een prachtig natuurgebied op een oude gifbelt. Ook daar zijn broeihopen aangelegd. Met groot succes, want ieder jaar worden er jonge slangetjes geboren, en ook ligt er, als je geluk hebt, een grote slang op een voetpad te zonnen. Een leuk artikel daarover zie je op de website van AT5:
https://www.at5.nl/nieuws/223019/recordaantal-ringslangeitjes-in-amsterdamse-volgermeerpolder
Het wachten is nog op de eerste mooie foto van een ringslang op ons volkstuincomplex. Na het lezen van dit artikel kun je die maken zonder trillende handjes. Wees er snel bij, want in november gaan ze al in winterslaap.